Máy biến áp là vật dụng cần thiết và có nhiều ứng dụng trong cuộc sống con người, việc hiểu cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy biến áp giúp việc sử dụng máy biến áp hiệu quả hơn. Qua bài viết này, hãy cùng Công ty cổ phần Đầu tư và Dịch vụ Thương mại QNT tìm hiểu về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy biến áp trong bài viết dưới đây đê việc sử dụng máy biến áp của bạn trở nên hiệu quả hơn nhé.
1. Máy biến áp là gì?
Máy biến áp (hay máy biến thế) là thiết bị điện dùng để biến đổi điện áp của dòng điện xoay chiều từ mức này sang mức khác (thường là tăng hoặc giảm điện áp). Nó hoạt động dựa trên nguyên lý cảm ứng điện từ, gồm hai cuộn dây dẫn (cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp) quấn quanh một lõi từ. Khi dòng điện xoay chiều chạy qua cuộn sơ cấp, từ trường biến đổi được tạo ra và cảm ứng dòng điện ở cuộn thứ cấp, tạo ra điện áp khác biệt so với điện áp ban đầu.
2. Vai trò của máy biến áp
Máy biến áp có vai trò quan trọng trong hệ thống điện, giúp điều chỉnh điện áp để truyền tải và phân phối điện năng qua khoảng cách xa mà không gây hao tổn lớn, và sau đó giảm điện áp để sử dụng an toàn trong các thiết bị điện gia dụng và công nghiệp.
Người ta dùng máy biến áp để truyền tải và phân phối điện năng trong hệ thống điện. Máy còn được dùng rộng rãi trong kỹ thuật hàn, thiết bị lò nung, trong kỹ thuật vô tuyến điện, trong lĩnh vực đo lường. trong các thiết bị tự động, làm nguồn cho thiết bị điện, điện tử, trong thiết bị sinh hoạt gia đình, v.v…
Công dụng phổ biến nhất của máy biến áp là đổi nguồn hạ áp 3 pha, thường điện áp vào là 380V, điện áp ra là 200V/ 220V, tần số 49- 62 Hz.
3. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy biến áp
a. Cấu tạo
Máy biến áp gồm hai bộ phận chính: Lõi thép (tôn silic) và Dây quấn (dây đồng hoặc dây nhôm).
Lõi thép của máy được xếp từ các lá tôn định hướng: Dùng để dẫn từ thông chính của máy, được chế tạo từ vật liệu dẫn từ tốt, thường là thép kỹ thuật điện hay lá tôn định hướng mỏng ghép lại. Để giảm dòng điện xoáy trong lõi thép, người ta dùng lá thép kỹ thuật điện, hai mặt có sơn cách điện ghép lại với nhau thành lõi thép.
Dây quấn: Dây quấn máy biến áp, quấn xung quanh lõi thép, được làm từ dây đồng hoặc dây nhôm, có loại dây tròn, có loại dây dẹt, bên ngoài dây bọc một hay nhiều lớp giấy cách điện. Được chế tạo bằng dây đồng hoặc nhôm có tiết diện tròn hoặc chữ nhật, bên ngoài dây dẫn có bọc cách điện:
– Gồm có hai cuộn dây : cuộn sơ cấp có N1 vòng và cuộn thứ cấp có N2 vòng. Lõi biến áp gồm nhiều lá sắt mỏng ghép cách điện với nhau để tránh dòng Fu-cô và tăng cường từ thông qua mạch.
– Số vòng dây ở hai cuộn phải khác nhau, tuỳ thuộc nhiệm vụ của máy mà có thể N1 > N2 hoặc ngược lại.
– Cuộn sơ cấp nối với mạch điện xoay chiều còn cuộn thứ cấp nối với tải tiêu thụ điện.
Máy biến áp có cấu tạo tương đối đơn giản, việc chế tạo biến áp cũng đơn giản hơn ổn áp nhiều, vì bản chất chỉ là biến đổi dòng điện, không cần mạch điều khiển. Vì vậy, máy hoạt động rất bền bỉ, ít bị hỏng vặt, tuổi thọ cao.
b. Nguyên lý hoạt động
Máy biến thế hoạt động tuân theo 2 hiện tượng vật lí:
– Dòng điện chạy qua dây dẫn tạo ra từ trường (từ trường)
– Sự biến thiên từ thông trong cuộn dây tạo ra 1 hiệu điện thế cảm ứng (cảm ứng điện). Dòng điện được tạo ra trong cuộn dây sơ cấp khi nối với hiệu điện thế sơ cấp, và 1 từ trường biến thiên trong lõi sắt. Từ trường biến thiên này tạo ra trong mạch điện thứ cấp 1 hiệu điện thế thứ cấp. Như vậy hiệu điện thế sơ cấp có thể thay đổi được hiệu điện thế thứ cấp thông qua từ trường. Sự biến đổi này có thể được điều chỉnh qua số vòng quấn trên lõi sắt.
Máy biến áp thường làm mát bằng không khí, khe thoáng, tấm tản nhiệt. Có những biến áp công suất lớn làm mát bằng dầu, bằng cách đổ dầu vào ngâm lõi biến áp. Khi dầu để lâu, đóng cặn thì có thể lọc bỏ cặn, hoặc thay dầu mới.
Muốn giảm tổn hao dP = I2.R trên đường dây truyền tải có hai phương án:
– Phương án 1: Giảm điện trở R của đường dây (R = r.l/S)– Muốn giảM R ta tăng tiết diện dây dẫn S, tức là tăng khối lượng dây dẫn, các trụ đỡ cho đường dây, chi phí xây dựng đường dây tải điện rất lớn ( phương án này không kinh tế).
– Phương án 2: Giảm dòng điện I chạy trên đường dây truyền tải.
Muốn giảm I, ta phải tăng điện áp, ta cần dùng máy tăng áp vì đối với máy biến áp U1I1 = U2.I2 ( phương án này kinh tế và hiệu quả hơn)
4. Phân loại máy biến áp
Có nhiều loại máy biến áp, tuy nhiên phổ biến hơn cả là máy biến áp tự ngẫu và máy biến áp cách ly.
Trên thị trường hiện nay, có nhiều công ty cùng sản xuất máy biến áp mang các thương hiệu khác nhau như máy biến áp Lioa, Standa, Vitenda… Khách hàng có nhu cầu về máy biến áp thì nên tham khảo kỹ thuật sản phẩm để hiểu giá trị thực của sản phẩm. Như vậy, khách hàng sẽ mua được sản phẩm chất lượng cao, với giá phù hợp – đúng với giá trị thực, tránh phải mua hàng giá cao khi mua thêm giá trị thương hiệu cho sản phẩm.
Nếu còn thắc mắc điều gì về máy biến áp, quý khách hàng có thể liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và giải đáp miễn phí.Cảm ơn và chúc quý khách hàng sử dụng máy hiệu quả.
Xem thêm:
Cách đo và kiểm tra máy biến áp sống hay chết chi tiết
Cách sửa chữa các lỗi thường gặp của công tắc điện
Busway là gì? Những ưu nhược điểm của Busway mà bạn chưa biết
Máy biến áp là gì? Cấu tạo, tính năng của máy biến áp
Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ THƯƠNG MẠI QNT
Địa chỉ showroom: TM07 Mỹ Đình Pearl 1, số 1 Châu Văn Liêm, phường Phú Đô, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Hotline: 0977.566.348
QNT luôn vui lòng hỗ trợ miễn phí tư vấn về thiết bị chiếu sáng
QNT trân trọng cảm ơn và mong được hợp tác cùng quý khách!
Vietnamese